web analytics

Impact van misofonie

De impact van misofonie raakt diverse aspecten van het leven: relaties, vriendschappen, ouderschap, school, studie, werk en algemene gezondheid. Lijden aan misofonie kan levensontwrichtend zijn en ernstige gevolgen hebben voor het functioneren. Hoe mensen omgaan met de gevolgen van misofonie verschilt uiteraard van mens tot mens.

Omdat misofonie veel negatieve emoties – soms zelfs agressie – met zich meebrengt, heeft het onvermijdelijk invloed op de sfeer in huis. Ook vriendschappen en arbeidsrelaties kunnen onder druk komen te staan. Mensen met misofonie worden het meest getriggerd door de geluiden en/of bewegingen van personen die ze vaak om zich heen hebben, dus partners, andere gezinsleden, klas- of studiegenoten en collega’s. Voorspelbaarheid speelt hier een grote rol: ze kennen alle gedragingen en gewoontes van de mensen om hen heen en kunnen zeer goed voorspellen wanneer de geluiden en/of bewegingen komen.

Het wrange is dat mensen met misofonie het vaakst en het heftigst getriggerd worden door de mensen waar ze het meest van houden. Vaak uiten ze bij hun dierbaren hun gevoelens ook wat makkelijker. Tegenover vreemden of mensen die wat verder van hun af staan, houden ze zich meestal in. Dat kan betekenen dat na een dag opkroppen en aanpassen op school of werk het thuisfront de volle laag krijgt.

Met twee maten meten

Voor familieleden is het soms moeilijk te begrijpen dat het familielid met misofonie geen last heeft van de eetgeluiden van een huisdier maar wel van die van de gezinsleden. Of niet van hun eigen geluiden of bewegingen maar wel van die van de gezinsleden. ‘Hij maakt zelf toch ook geluid als hij eet?’ Het lijkt alsof er met twee maten gemeten wordt. Het is ook moeilijk te begrijpen, voor de mensen met misofonie zelf ook. Sommigen hebben last van geluiden van dieren of van zichzelf, anderen niet. Het laat zien dat het gaat om heel specifieke geluiden.

Levensfase

In elke levensfase kan misofonie voor grote uitdagingen zorgen. Voor kinderen kan het problemen geven op school en in het gezin. Voor pubers kan het extra stress en onzekerheid opleveren. Voor studenten kan het de studie- of beroepskeuze lastig maken. Sommige mensen met misofonie durven geen relatie aan te gaan; als ze wel een relatie hebben, twijfelen ze of ze wel kunnen samenwonen. Sommigen kiezen er bewust voor om geen kinderen te krijgen uit angst om de kinderen ermee te belasten.

Op de vlucht voor triggers

Een van de kenmerken van misofonie is dat de mensen die eraan lijden situaties waarin ze triggers ervaren, of vrezen te ervaren, zoveel mogelijk vermijden. Of beter gezegd: ervoor op de vlucht slaan. Het vermijden van triggers gaat soms heel ver. Het gaat dan niet om even de woonkamer verlaten als een huisgenoot een zak chips opentrekt. Een groot deel van de mensen met misofonie trekt zich deels of helemaal terug uit het sociale leven. Zij eten nooit samen met hun gezinsleden of gaan nooit naar de bioscoop of theater. Met hun geliefde in één bed slapen is voor hen niet te doen. Ook voelen ze zich zo wanhopig dat ze ontslag nemen of een relatie beëindigen om maar van de triggers af te zijn. Ze verhuizen zelfs om triggers te vermijden. Helaas is dat vaak maar een tijdelijke oplossing; vaak ontstaan in de nieuwe woonomgeving weer nieuwe triggers. En soms leidt de eenzaamheid, de onmacht en het onbegrip tot zelfdoding.

Impact op relaties

Als een van de partners misofonie heeft, kan dit een relatie behoorlijk op de proef stellen. Partners hebben vaak het gevoel dat ze continu op eieren moeten lopen. Het lijkt soms ook dat dat het nooit goed genoeg is, hoeveel rekening zij ook proberen te houden met de triggers van hun partner. De negatieve gevoelens, het onbegrip en de dagelijkse spanning en stress kunnen het moeilijk maken om samen te leven met iemand met misofonie. Ook als een partner begrijpt dat de woede geen keuze is maar een symptoom van misofonie, is het voor iedereen vervelend als er weer een gezellig diner verpest wordt door boze blikken of kritische opmerkingen.

Partners voelen zich vaak persoonlijk aangevallen als zij de grootste bron van triggergeluiden zijn. Sommige partners vinden het geen enkel probleem om hun gedrag aan te passen om te voorkomen dat hun partner getriggerd wordt, andere hebben daar meer moeite mee. Belangrijke vraag is: hoe ver moet en kun je gaan om rekening te houden met de misofonie van je partner? Als een partner er veel rekening mee houdt en bijvoorbeeld geen appel meer eet in het bijzijn van de partner met misofonie, doet hij of zij eigenlijk mee aan de vermijding. Vermijding helpt niet tegen de misofonie zelf, maar kan in sommige situaties wel de druk van de ketel halen. Voor veel mensen met misofonie geldt dat het feit dat een ander alleen al probéért er rekening mee te houden, zorgt voor een minder heftige reactie. Het gevoel serieus genomen te worden speelt hierbij vaak een rol.

De uitdaging is om misofonie op een zodanige manier een plek te geven in de relatie dat partners niet tegenover elkaar komen te staan, maar naast elkaar tegenover de misofonie. Wat hierbij helpt is het bespreekbaar maken, er afspraken over maken en wederzijds begrip.

Mijn man verdient het niet, maar ik voel echt nu meer negatieve dingen dan liefdevolle. Ik zie alleen maar hoe zijn keel beweegt en hoe irritant hij zijn tanden poetst en ademt etc. En wat hij allemaal verder doet en zegt, gaat min of meer langs me heen. Toen ik hem ontmoette was het echt niet zo erg. Het is dat we samen een kind hebben, anders had ik echt veel liever weer alleen gewoond.

– Annemieke (37 jr.)

Ouders met misofonie

Mensen met misofonie hebben over het algemeen geen of weinig last van de mond- en keelgeluiden (o.a. smakken, slurpen, slikken, tandenknarsen) van kinderen tot een jaar of 5. Het is nog niet bekend waarom dit zo is. Het lijkt erop dat een verhoogd normbesef hier een rol in speelt: van kinderen vanaf die leeftijd mag verwacht worden dat ze niet meer smakken of slurpen, dus horen ze geen ‘onnodige’ geluiden te maken in de beleving van veel mensen met misofonie. Echter, voor sommigen geldt dat ze bepaalde geluiden van hun eigen kinderen niet kunnen verdragen, ongeacht de leeftijd.

De reactie van de ouder met misofonie op de kinderen is voor beide partners vaak een groot punt van zorg. De ouder met misofonie voelt zich vaak schuldig na een woede-uitbarsting, of als de kinderen iets lekkers of leuks ontzegd wordt om een woede-uitbarsting te voorkomen. Beide ouders willen hun kinderen uiteraard beschermen tegen de woede van de ouder met misofonie. Ze willen voorkomen dat de kinderen zich afgewezen en schuldig voelen en dat ze op hun tenen moeten lopen. En bovendien dat de kinderen de intolerantie voor bepaalde geluiden gaan overnemen.

Ook ouder-kindrelaties kunnen sterk beïnvloed worden door misofonie. Lees verder over wat ouders van kinderen met misofonie kunnen doen.

Impact op school of studieEenzaam op je kamer (640x484)

Kinderen kunnen op school veel triggers ervaren. Op de basisschool zijn er vaak vaste momenten waarop er gegeten en gedronken wordt en kinderen met misofonie zien vaak op tegen deze momenten. Ook het stemgeluid van een leerkracht of het nerveuze gewiebel van een klasgenoot kunnen triggers zijn. Gevolgen kunnen zijn:

  • minder goed kunnen concentreren
  • verslechtering van prestaties
  • niet graag naar school gaan
  • zich afzonderen en daardoor aansluiting missen bij klasgenoten

Voor jongeren op de middelbare school geldt grotendeels hetzelfde. Studenten ervaren vaak problemen met colleges waar gegeten en gedronken mag worden. Kauwgum kauwende medestudenten verstoren nog wel eens de concentratie. Soms kunnen er afspraken worden gemaakt met de schoolleiding over aanpassingen zoals een afgeschermde studieplek of het (af en toe) dragen van een hoofdtelefoon, bijvoorbeeld tijdens het maken van een toets.

Impact op werk

In een werkomgeving kunnen veel triggers voorkomen. Veelvoorkomende triggers zijn typen op een toetsenbord, het geklik met een pen of het gezoem van de airco of de computer. Ook collega’s of klanten die eten, hun neus ophalen of neuriën kunnen het werknemers met misofonie moeilijk maken om goed te functioneren. Concentratieproblemen en chronische vermoeidheid komen veel voor bij mensen met misofonie. Sommigen hebben er baat bij om op hun werk af en toe een hoofdtelefoon te dragen of hebben een rustige, afgezonderde werkplek nodig. Een kantoortuin is voor iemand met misofonie meestal geen geschikte werkplek. Een bedrijfsarts kan hierin een adviserende rol spelen.