Tips voor ouders
Als uw kind misofonie heeft, wilt u het natuurlijk zoveel mogelijk steunen. Tegelijkertijd wilt u er wellicht ook voor zorgen dat niet alles in uw gezin draait om de aandoening van uw kind. U staat voor de uitdaging om het voor alle gezinsleden leefbaar te houden. Hopelijk helpen onderstaande tips.
Wat kunt u doen als uw kind misofonie heeft?
- Maak (en houd) het bespreekbaar, maar alleen op het moment dat uw kind kalm is. Neem uw kind serieus en stel vragen.
- Laat merken dat u van misofonie op de hoogte bent. Toon begrip.
- Maak afspraken over hoe er binnen het gezin mee omgegaan wordt. Broertjes en/of zusjes op de hoogte brengen, of juist niet? Een andere plek aan tafel, of juist niet? Op de eigen kamer eten, of juist niet? Zoek naar een manier die voor iedereen acceptabel is. Uw kind zal zich extra naar voelen als het op de eigen kamer moet eten zonder dat het daarvoor oprechte toestemming en begrip heeft gekregen van de overige gezinsleden.
- Bespreek of en wanneer u hulp gaat zoeken, bijvoorbeeld bij het Amsterdam UMC, een psycholoog, psychiater of kindercoach die goed bekend is met misofonie. Sommige therapieën doen misschien niet direct iets aan de misofonie zelf maar kunnen wel op een indirecte manier helpen bij het omgaan met de misofonie.
- Zeg geen dingen als ‘Je moet er gewoon niet zo op letten’. Uw kind wil dat ook niet, maar het ‘erop letten’ hoort bij de aandoening. Het is geen keuze.
- Ook met opmerkingen als ‘Maar je maakt die geluiden zelf ook’ kunnen kinderen niks.
- Mensen met misofonie kunnen heel goed voorspellen wanneer de triggers gaan komen. Deze voorspelbaarheid activeert hun anticipatieangst (verwachtingsangst) en hyperfocus. Ze zijn daarom gebaat bij afwisseling en verrassing. Varieer eens met etenstijden, tafelschikking of menu. Kijk eens kritisch naar uw gewoontes en die van andere gezinsleden. Doorbreek vaste patronen waar mogelijk. En doe eens een spelletje aan tafel, dit geeft afleiding en maakt het samen eten misschien weer leuk. Of doe bijvoorbeeld eens een wedstrijdje vies eten.
- Besef dat oplossingen als op de eigen kamer eten of oordopjes dragen tijdens het eten goed kunnen zijn voor de lieve vrede, maar dat de misofonie er erger door wordt. De toch al geringe tolerantie voor de triggergeluiden neemt alleen maar verder af. Is dit eenmaal een gewoonte, dan is de weg terug heel moeilijk; uw kind moet eerst ‘bewapend’ worden met technieken om de aandacht te verleggen en om te ontspannen.
- Misofonie kan zo’n negatieve stempel op de sfeer in huis drukken dat wel eens wordt vergeten dat degene met misofonie ook leuke kanten heeft. Bied ruimte voor de leuke kanten. Tapt uw kind graag moppen? Laat het aan tafel dan moppentappen. Kan uw kind goed zingen? Kies een moment in de week waarop hij of zij in de schijnwerpers mag staan, en dan ook op zijn of haar voorwaarden (verboden chips te eten!). Uw kind kan dan even voelen dat het meer is dan de misofonie alleen.
- Zie ook onze tips voor mensen met misofonie en kijk hoe u ontspanning een vast onderdeel van de dag kan maken. Maak bijvoorbeeld afspraken over vaste rustmomenten.
- Voor veel gezinnen is het eten het gezelligste moment van de dag. Met zijn allen aan tafel de dag doornemen kan een moment van rust en verbinding zijn. Voor mensen met misofonie die getriggerd worden door eet- en drinkgeluiden ligt dat anders. Ze willen wel meedoen maar worden altijd ‘gepest’ door de misofonie. Als voor uw gezin geldt dat samen eten niet gaat, kijk dan of u op een ander moment op de dag of in de week fijne familiemomenten kan creëren. Bijvoorbeeld door een lange boswandeling te maken, door samen de hond uit te laten of door aanwezig te zijn bij sportwedstrijden.
- Lees het artikel (pdf) ‘Moet het kind dat eetgeluiden niet verdraagt een koptelefoon op?’
‘Onze dochter van 10 kan sinds een jaar niet meer tegen onze slikgeluiden. Ze heeft een halfjaar op haar slaapkamer gegeten. Nu zit ze weer in de kamer, weliswaar met de rug naar ons toe en de iPhone dopjes met harde muziek in haar oren. Vreselijk voor haar, maar iedereen loopt op de tenen. Niemand in ons gezin eet of drinkt als zij in de buurt is.’
– Anja
Het karakter van een kind speelt een grote rol bij de manier waarop hij of zij haar gevoelens uit. Introverte kinderen zullen eerder geneigd zijn om zich af te zonderen en de woede in te slikken of op een andere manier ventileren. Kinderen die gewend zijn om hun emoties vrij te uiten, zullen ook de woede en walging er makkelijker uit gooien. Over het algemeen uiten kinderen en jongeren hun woede of walging makkelijker dan volwassenen.
Dat u als ouder(s) vaak de volle laag krijgt, heeft er mee te maken dat uw kind zich meestal makkelijker bij u uit dan bij bijvoorbeeld klas- of studiegenoten of collega’s. Vaak hebben mensen met misofonie zich al de hele dag moeten inhouden op school of op het werk en ontladen ze zich thuis.
De meeste jongeren met misofonie voelen zich erg schuldig tegenover hun ouders en broers en/of zussen vanwege hun lastige gedrag, hun woede, hun chagrijnige buien. Ook schamen ze zich hier heel erg voor. Dit kan een negatieve invloed hebben op hun gevoel voor eigenwaarde. Dit geldt ook voor volwassenen met misofonie, maar voor kinderen en jongeren nog sterker.
Misofonie en school
Op school kan uw kind ook veel last hebben van zijn of haar triggergeluiden. Dit kan leiden tot problemen met concentratie, motivatie en sociale interactie. Prestaties kunnen daardoor onder druk komen te staan. Het is daarom belangrijk om de misofonieklachten van uw kind te bespreken met de docenten en de schoolleiding. Soms kunnen er heel goed afspraken gemaakt worden met de school over aanpassingen zoals proefwerken maken met een koptelefoon op of oordopjes in, of in een aparte ruimte proefwerken maken. Bespreek met uw kind of er in de klas over gesproken mag worden. Misschien wil uw kind dat doen door een spreekbeurt te houden of een profielwerkstuk te maken.
TIPS:
- Leer van lotgenoten. Lees hier bijvoorbeeld hoe deze moeder van een 10-jarige dochter hiermee omgaat.
- Ontmoet online lotgenoten in onze Facebookgroep Familiegroep Misofonie NL
- Het item over misofonie van het Jeugdjournaal(NOS) kan helpen bij het bespreken van misofonie op school.
- Gebruik onze folder om misofonie bespreekbaar te maken.
Rekening houden
Als een persoon met misofonie merkt dat er rekening wordt gehouden met zijn of haar triggers, dan neemt dat de spanning deels weg. Er ontstaat wel woede maar minder vaak of minder heftig. Dus als de andere gezinsleden alleen al probéren geen triggergeluiden te maken, dan voelt het kind met misofonie zich serieus genomen. Sta bijvoorbeeld toe dat de radio altijd aan mag tijdens het eten, of eet geen appel in de buurt van het kind. Dergelijke kleine aanpassingen kunnen het leed behoorlijk verzachten.
Sommige kinderen, pubers vooral, vinden dat iedereen maar rekening met hen moet houden. Natuurlijk helpt u uw kind door rekening te houden met zijn of haar gevoeligheid. U helpt uw kind echter niet door volledig mee te gaan in de vermijding en door uzelf in allerlei bochten te wringen om te voorkomen dat uw kind getriggerd wordt. Bewaak wel uw eigen grenzen.
Als een kind vooral getriggerd wordt door een bepaald gezinslid, kan dit de relatie met dit gezinslid behoorlijk verstoren. Zeker als het idee bestaat dat de ander het met opzet doet. Die ander kan dan vaak helemaal niets meer goed doen. Pubers zijn regelmatig om allerlei redenen boos op zijn of haar ouders. Voor een puber met misofonie én voor de ouders is het vaak lastig om onderscheid te maken tussen ‘gewone’ boosheid en misofoniegerelateerde boosheid. De ouder op wie de misofoniegerelateerde woede vooral gericht is, vat het -heel begrijpelijk- vaak persoonlijk op. Het kan goed zijn dat de boosheid van het kind alleen een reactie is op geluiden of bewegingen die die ouder maakt, en niet op de ouder als persoon. Ook voor het kind zelf is dit onderscheid niet altijd helder.
‘Bij ons is er een afspraak dat wij niet altijd in ’t gareel springen zodra onze dochter (13 jr.) binnenkomt. Maar zij mag ten alle tijden uit de situatie weglopen! Ze moet alleen goed leren aanvoelen wanneer dat is, want vaak wacht ze te lang en is de frustratie te hoog opgelopen. Wij willen ons best aan haar aanpassen maar hebben daarin wel grenzen. Het probleem hoort bij haar, niet bij ons. Ze doet het niet expres en ze kan er niets aandoen dat ze ’t heeft, maar ze moet ook beseffen dat wij ook “normaal” moeten leven.’
– Mariël Bogaerts van Hulten
Artikelen over kinderen of jongeren met misofonie
- ‘Harrie (10) uit Veldhoven kan niet tegen eetgeluiden’
- ‘Als samen eten een hel is’, moeder en dochter hebben misofonie
- ‘Ik word agressief door geluiden’, Alyssa (16) heeft misofonie